Wykorzystanie strategii negocjacyjnych w celu zapewnienia bezpieczeństwa w sytuacjach o wysokim stopniu ryzyka

Celem niniejszej książki jest opracowanie strategii działań werbalnych w sytuacji kryzysowej w celu zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom interakcji. Sytuacje kryzysowe w niniejszym opracowaniu są pojmowane jako sytuacje, w którym prowadzi się rozmowy o charakterze negocjacji kryzysowych. Uwaga zostanie skoncentrowana na sytuacjach kryzysowych, w których uczestniczą funkcjonariusze Policji, a w szczególności policjanci ogniwa patrolowo-interwencyjnego, Zespoły Antykonfliktowe Policji oraz negocjatorzy policyjni. Wskazane zostaną także możliwości w tym obszarze w celu doskonalenia umiejętności stosowania strategii komunikacyjnych w sytuacjach kryzysowych. Zarządzanie bezpieczeństwem jest ujmowane zatem od strony sposobu komunikowania się w sytuacjach kryzysowych, w których uczestniczą funkcjonariusze Policji. Należy jednak podkreślić, iż pojęcie negocjacji kryzysowych jest znacznie szersze. Chodzi o sytuacje, w których pod wpływem czynników zewnętrznych, np. zagrożenia życia lub zdrowia, komunikacja międzyludzka jest wyraźnie utrudniona i aby ją usprawnić, warto odwoływać się do wcześniej przygotowanych proce-dur językowych i pozajęzykowych. Negocjacje kryzysowe obejmowałyby zatem wszelkie rozmowy podejmowane w sytuacjach kryzysowych, nie tylko przez funkcjonariuszy Policji, ale i przedstawicieli innych służb mundurowych (Straż Graniczna, Służba Więzienna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Biuro Operacji Antyterrorystycznych, Służba Ochrony Państwa, Centralne Biuro Śledcze Policji), służb porządkowych i ratowniczych w sytuacjach np. zapobiegania panice, uspokajania ratowanych, udzielania wsparcia duchowego, przedstawicieli specjalności medycznych (psychologia i psychiatria), pedagogicznych (szczególnie resocjalizacja), osoby zajmujące się doradztwem w rozwiązywaniu spraw życiowych osób niezaradnych, a także wszelkie osoby, które podejmują rozmowy w sytuacjach kryzysowych w celu zażegnania konfliktu.

Książka składa się z sześciu rozdziałów. W części wstępnej skoncentrowano się na konceptualizacji pojęć sytuacja kryzysowa, negocjacje, negocjacje kryzysowe i negocjacje policyjne oraz wskazano źródła materiału, z których korzystano, wskazując strategie komunikacyjne stosowane w sytuacjach kryzysowych przez funkcjonariuszy Policji. Rozdział pierwszy poświęcony jest omówieniu negocjacji kryzysowych jako przedmiotu badań naukowych.

W rozdziale drugim omówiono wybrane modele negocjowania kryzysowego, a w szczególności: model „odchodząc od nie” (The „Getting past No” Model of Negotiations), model wpływu na zachowania poprzez schody behawioralne (The Behavioral Influence Stairway Model), model cylindryczny zachowań komunikacyjnych P.J. Taylora (Cylindrical Model of Communications Behavior), ustrukturyzowany proces taktyczny zaangażowania (Structural Tactical Engagement Process Model) oraz model S.A.F.E.

W trzecim rozdziale negocjacje kryzysowe zostały omówione jako sytuacje o wysokim stopniu ryzyka i przedstawiono w nim sposoby rozwiazywania sytuacji kryzysowych przez funkcjonariuszy Policji podczas interwencji policyjnych, sposoby rozwiazywania konfliktów przez Zespoły Antykonfliktowe Policji, uwarunkowania prawne i organizacyjne negocjacji policyjnych oraz poruszono kwestie prowadzenia negocjacji policyjnych z udziałem tłu-macza, co jest zupełnym novum na gruncie polskim.

Rozdział czwarty poświęcony został wybranym obszarom działania dyskursu kryzysowego. Pojęcie to zostało wprowadzone przez J. Stawnicką w książce Dyskurs o bezpieczeństwie z perspektywy lingwosecuritologii (2016).

Rozdział piąty składa się z dziesięciu podrozdziałów, gdyż omówiono w nim dekalog negocjatora kryzysowego zaproponowany przez autorkę książki. Rozważania na temat podejmowania rozmów w sytuacjach wysokiego ryzyka wieńczy rozdział szósty, wskazujący perspektywę szkoleniową negocjacji kryzysowej, w którym zaproponowano program szkoleniowy dla negocjatorów policyjnych oraz innych służb mundurowych i omówiono poszczególne bloki tematyczne tego szkolenia.

Spis treści

Wstęp  

Rozdział I. Negocjacje kryzysowe jako przedmiot badań naukowych  

1. Badania negocjacji kryzysowych w Stanach Zjednoczonych

2. Badania negocjacji kryzysowych w Niemczech, Holandii i Anglii  

3. Badania negocjacji kryzysowych w Polsce  

Rozdział II. Wybrane modele negocjowania kryzysowego  

1. Model „odchodząc od nie” (The „Getting past No” Model of Negotiations)  

2. Model wpływu na zachowania poprzez schody behawioralne (The Behavioral Influence Stairway Model)  

3. Model cylindryczny zachowań komunikacyjnych P.J. Taylora (Cylindrical Model of Communications Behavior)  

4. Ustrukturyzowany proces taktyczny zaangażowania Structural Tactical Engagement Process model (STEPS)  

5. Model S.A.F.E  

Rozdział III. Negocjacje kryzysowe jako sytuacje o wysokim stopniu ryzyka  

1. Rozwiązywanie konfliktów przez funkcjonariuszy Policji (interwencje policyjne)  

2. Rozwiązywanie konfliktów przez Zespoły Antykonfliktowe Policji

3. Negocjacje policyjne – uwarunkowania prawne i organizacyjne  

4. Negocjacje policyjne z udziałem tłumacza. Perspektywy i wyzwania  

Rozdział IV Dyskurs kryzysowy. Wybrane obszary działania  

1. Pojęcie dyskursu i dyskursu kryzysowego  

2. Akty mowy w negocjacjach kryzysowych. Wybrane zagadnienia  

3. Negocjacje kryzysowe z perspektywy teorii aktów mowy. Wybrane aspekty zagadnienia (kierunek sprawca – negocjator)

4. Techniki i taktyki werbalne w negocjacjach kryzysowych  

5. Reguły wpływu społecznego w negocjacjach policyjnych  

6. Dialog negocjator – sprawca. Case study

Rozdział V. Dekalog negocjator kryzysowego  

1. Nakłaniaj niedyrektywnie!  

2. Stosuj techniki, taktyki, strategie, triki negocjacyjne

3. Aktywnie słuchaj i milcz!  

4. Wybierz model działania i modyfikuj go!  

5. Zadawaj właściwe pytania  

6. Uwzględniaj różnice kulturowe

7. Zwracaj uwagę na komunikaty niewerbalne  

8. Wycisz emocje!  

9. Pomóż drugiej stronie zachować twarz!  

10. Bądź szczery!  

Rozdział VI. Negocjacje kryzysowe – perspektywa szkoleniowa. Program szkolenia Doskonalenie umiejętności w zakresie negocjowania kryzysowego  

Blok I: Pojęcie i historia negocjacji policyjnych i kryzysowych  

Blok II: Sposoby prowadzenia negocjacji kryzysowych  

Blok III: Charakterystyka wybranych taktyk i technik negocjacyjnych  

Blok IV: Modele negocjacji w sytuacjach kryzysowych  

Blok V: Aspekt pragmalingwistyczny negocjacji kryzysowych. Wybrane zagadnienia  

Blok VI Inne zagadnienia negocjowania kryzysowego  

Blok VII: Warsztat pracy negocjatora

Zakończenie  

Bibliografia  

Summary